Yan Haklarla Çalışan Motivasyonunu Yükseltin

Çalışan motivasyonu, işletme verimliliğinin temel taşlarından biridir. Bu nedenle işverenler, çalışanların motivasyonunu artırmak için çeşitli yöntemlere başvurur. Bu yöntemler arasında en etkili olanlardan biri de yan haklardır.

Yan haklar, çalışanlara maaş dışında sunulan ek avantajlardır. Zorunlu olarak verilen hakların yanı sıra, işverenlerin isteğe bağlı olarak sunduğu haklar da bulunmaktadır. Günümüzde çalışanların kendi tercihlerine göre seçebildiği bu gönüllü haklara esnek yan haklar denir.

En yaygın yan haklar arasında; özel sağlık sigortası, tatil paketleri, online platform abonelikleri, doğum günü izni, evlilik izni, doğum izni, karne izni, başarı/kıdem ödülleri, giyim yardımları, spor kulübü üyelikleri, gıda yardımları, kişisel gelişim yardımları, yakıt kartları, özel emeklilik sigortası, erzak yardımı, çalışan indirimleri, hediye kartları/çekleri yer almaktadır.

Yan Haklar Zorunlu Mudur? Yan Haklar Nasıl Talep Edilir?

Yan haklar genellikle zorunlu değildir. Ancak, iş sözleşmesinde belirli yan hakların yer alması durumunda bu haklar zorunlu hale gelir. Örneğin, sözleşmede yılda iki kez giyim yardımı yapılacağı belirtilmişse, bu zorunlu bir yan hak olur.

Çalışanlar, işverenlerinden çeşitli yan haklar talep edebilirler. En sık talep edilen yan haklar arasında doğum izni, özel sağlık sigortası, gıda yardımları ve başarı/kıdem ödülleri bulunmaktadır. Çalışanlar, bireysel veya toplu olarak işverenlerine görüş ve önerilerini ileterek yan hak taleplerinde bulunabilirler. İşverenler, çalışanlardan gelen bu talepler doğrultusunda uygun yan hakları sağlayabilir. Ancak, günümüzde daha etkili bir çözüm olan esnek yan haklar uygulaması tercih edilmektedir.

Yan Hakların Uygulanması

4857 sayılı İş Kanunu, işveren ve çalışan arasındaki ilişkiyi belirler. İş Kanunu, kıdem tazminatı, fazla mesai ve ücretli izinler gibi hususları kapsar. Yan haklar ise işverenlerin çalışanlara sunduğu ek avantajlardır ve tamamen işverenin inisiyatifindedir. İşverenler, çalışanların motivasyonunu artırmak, bağlılıklarını yükseltmek veya başka nedenlerle yan hak sağlayabilirler. Örneğin; özel dönemlerde hediye kartları gibi motivasyon artırıcı hediyeler verilebilir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesi gereğince işverenler, çalışanlarına karşı eşit davranmakla yükümlüdür. Bu sebeple, çalışanların bir kısmına farklı yan haklar tanımlamak uygun değildir. Ancak bazı durumlarda, işin niteliğine bağlı olarak farklı yan haklar verilebilir. Örneğin, işlerini telefonla yürüten çalışanlara cep telefonu ve hat tahsisi yapılabilir.

Öte yandan, yemek ücreti gibi ödemelerde ayrım yapmak yasal sorunlara yol açabilir ve çalışanların hukuki mercilere başvurmasına neden olabilir.

Yemek Parası Personele Nakit Ödenebilir Mi?

Yemek parasının çalışanlara nakit olarak ödenmesi mümkündür. Ancak bu durumda faturalandırma ve KDV iadesi gibi işlemler zorlaşır. MetropolCard gibi çözümler kullanılarak, tek bir fatura ile ödeme alınabilir ve muhasebeleştirme işlemleri kolayca gerçekleştirilebilir.

Yan Hak Uygulamalarının Faydaları Nelerdir?

Yan hak uygulamaları, şirket kültürünün oluşmasına katkıda bulunur. Çalışanlar uzun süre aynı şirkette kaldıkça şirket kültürünün güçlenmesine yardımcı olurlar. Yan haklar, çalışan bağlılığını artırarak turn-over oranını düşürür ve motivasyonu yükseltir. Bu durum, şirketin genel verimliliğine olumlu yönde etki eder.

Özellikle Y ve Z kuşağı çalışanlarının iş değiştirme eğilimlerinin yüksek olduğu göz önüne alındığında, yan hakların ve esnek yan hakların önemi daha da artmaktadır. Çalışanların beklentilerine uygun yan haklar sunulması, onların kendilerini değerli hissetmelerini sağlar ve motivasyonlarını artırır. Esnek yan haklar, sadece mevcut çalışanların bağlılığını artırmakla kalmaz, aynı zamanda iş arayanların da şirket tercihinde önemli bir rol oynar. Günümüzün rekabetçi iş dünyasında, birçok işletme yetenekli çalışanları çekmek için esnek yan hakları kullanır.

Esnek yan haklar ayrıca işletmenin maliyetlerini düşürme konusunda da avantaj sağlar. Çoğu durumda, ücret artışı yerine kişiselleştirilmiş esnek yan haklar sunarak hem motivasyonu artırmak hem de maliyetleri kontrol altında tutmak mümkündür. Bu strateji, ücret artışlarına kıyasla daha düşük maliyetlerle çalışan memnuniyetini artırır.

Yan Haklarla Çalışan Motivasyonunu Artırmanın Yolları

Yan haklar, çalışanların kendilerini daha değerli hissetmelerini sağlar ve motivasyonlarını artırır. Bu durum, iş gücü devrini azaltarak çalışanların iş yerlerine olan bağlılığını yükseltir. Türkiye’de sıkça tercih edilen MetropolCard çözümleri ile yan haklar sağlayabilir; çalışanlarınızın bağlılığını güçlendirebilirsiniz.

Araştırmalara göre çalışanların genel beklentileri şu şekildedir:

• Motive edici bir çalışma ortamı,
• Çeşitlendirilmiş yan hak uygulamaları,
• Yapılan işlerde takdir edilme,
• İş ve özel hayat dengesinin kurulması,
• Kişisel gelişim ve eğitim fırsatları,
• Yetenek ve yetkinliklere uygun iş tanımı,
• Esnek çalışma koşulları,
• Kariyer gelişiminde motivasyon.

Pandemi sonrası, özellikle yan haklar ve esnek çalışma koşulları konusundaki talepler artmıştır. Bu durum, iş hayatında önemli değişimlere yol açmaktadır.

İşletmelerin sunabileceği yan haklar oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. Ülkelerin ve sektörlerin dinamikleri bazı hakların daha sık tercih edilmesine neden olur.

Çalışanlarına doğum günlerinde ücretli izin tanıyabilir; resmi tatillere denk gelse bile çalışan bu haktan yararlanabilir.

Çalışanlarının ve ailelerinin refahını artırmak için gıda yardımı yapabilir; gıda kolisi ile çalışanın ihtiyacını karşılayabilirsiniz. MetropolCard’ın RestoPay kartlarını tercih edebilir; çalışanların market ihtiyacını karşılamasına olanak sağlayabilir.

Çalışanların iş yerinde veya özel hayatlarında giyebilecekleri kıyafetler için giyim yardımı sağlayabilir; ek bir maliyet ödemesini önleyebilrsiniz. MetropolCard’ın sunduğu GiftPay ürünü hediye edebilir; giyim kıyafetlerinin yanı sıra kırtasiye ve gıda ihtiyaçlarını karşılamalarına olanak sağlayabilirsiniz. Böylece; personelin ihtiyacını doğru oranda karşıayabilir; motivasyonunu artırabilirsiniz.

4857 sayılı İş Kanunu‘na göre çalışanların 3 günlük yasal evlilik izni bulunmaktadır. Bu izne ek olarak 2 gün daha verebilir ya da düğün hediyesi olarak MetropolCard ürünü olan OtelPay kartı hediye ederek; otel masraflarını karşılayabilir; çalışan ve şirket açısından avantaj sağlayabilirsiniz.

Çalışanların kendilerini geliştirmesi için ayrılan bütçe ile sağlanan kişisel gelişim yardımları, belirli faaliyetlere katılımı teşvik edebilir, kıdem ödülleri sunabilirsiniz. Bu ödülleri MetropolCard aracılığıyla gerçekleştirebilir; diledikleri yerlerde alışveriş yapmalarını sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda vergi avantajlarından yararlanabilirsiniz.

Şirket araçları, en çok tercih edillen yan haklar arasında yer alır. Çalışanlara şirket aracı sağlayabilir, PetroPay ile yakıt ihtiyaçlarına destek olabilirsiniz. MetropolCard’ın sunduğu FiloPay ile çalışanlarınız için kesintisiz seyahat olanağı sağlayabilir; araç filonuza ait bütün giderleri tek bir fatura ile takip edebilirsiniz.

MetropolCard ile iletişime geçebilir; ürünler hakkında detaylı bilgi alabilir, personel ihtiyacına uygun en doğru ürüne sahip olarak çalışan motivasyonunu attırabilirsiniz.