FAVÖK Nedir? Finansal Analizde FAVÖK Nasıl Hesaplanır?

FAVÖK Nedir?

FAVÖK, bir şirketin operasyonel karlılığını gösteren finansal bir göstergedir ve İngilizce’deki EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization) teriminin Türkçeye uyarlanmış hâlidir. Türkçeye “Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kar” olarak çevrilen bu terim, bir şirketin finansal sağlığını ve operasyonel verimliliğini anlamak için önemli bir ölçü birimidir.

FAVÖK, bir şirketin esas faaliyetlerinden elde ettiği karı ölçerken, finansal yapıdan, vergilerden, amortismanlardan ve diğer dışsal faktörlerden bağımsız olarak yalnızca faaliyet gelirini dikkate alır. Bu, şirketin esas iş faaliyetlerinde ne kadar başarılı olduğunu anlamak için çok önemli bir gösterge sunar. FAVÖK’ün bu özellikleri, yatırımcılar ve finansal analistler tarafından şirket performansını değerlendirirken sıkça kullanılır.

FAVÖK’ün Önemi

FAVÖK, şirketin operasyonel performansını daha doğru bir şekilde yansıttığı için birçok açıdan önemlidir. Şirketin toplam karlılığını daha net bir biçimde görmenizi sağlar çünkü faiz giderleri, vergi yükümlülükleri, amortismanlar ve değer düşüşü gibi faktörler hesaba katılmaz. Bu faktörler, şirketin finansal durumunu etkileyen ancak operasyonel verimliliği gösteremeyen unsurlardır.

Yatırımcılar, şirketlerin operasyonel karlılığını inceleyerek, potansiyel karlarını değerlendirebilirler. Ayrıca, şirketler arası karşılaştırmalar yaparken de FAVÖK, önemli bir karşılaştırma kriteri haline gelir. Örneğin, bir şirketin FAVÖK marjı (FAVÖK’ün net satışlara oranı), şirketin maliyet kontrolü ve gelir üretme verimliliği hakkında bilgi verir.

FAVÖK Nasıl Hesaplanır?

FAVÖK hesaplaması oldukça basit bir işlemdir. FAVÖK, şirketin gelir tablosunda yer alan bazı temel veriler kullanılarak hesaplanır. İşte FAVÖK hesaplama formülü:

FAVÖK = Net Kar + Faiz Giderleri + Vergiler + Amortisman + İtfa Payları

Bu formülde yer alan her bir bileşeni daha ayrıntılı bir şekilde inceleyelim:

1. Net Kar: Şirketin tüm gelirlerinin ve giderlerinin sonunda kalan karı ifade eder. Net kar, şirketin yıllık faaliyetlerinden elde ettiği kârın tamamını içerir.
2. Faiz Giderleri: Şirketin borçlanma maliyetlerini gösterir. Faiz giderleri, finansal işlemlerden kaynaklanan gelir ve giderlerdir, ancak operasyonel karlılıkla doğrudan bir ilgisi yoktur.
3. Vergiler: Şirketin devlete ödemesi gereken vergileri ifade eder. Vergiler, şirketin faaliyet karlılığını etkileyebilir ancak doğrudan operasyonel verimlilikle ilgisi yoktur.
4. Amortisman: Şirketin maddi duran varlıkları üzerinde zamanla meydana gelen değer kaybını ifade eder. Amortisman, nakit çıkışı yaratmaz ve dolayısıyla operasyonel karlılıkla ilgili doğrudan bir gösterge değildir.
5. İtfa Payları: İtfa, şirketin maddi olmayan varlıkları (örneğin patentler veya yazılım lisansları) üzerinde zamanla yapılan değer düşüşünü ifade eder. Bu da tıpkı amortisman gibi nakit çıkışı yaratmayan bir gider kalemidir.

FAVÖK’ün Yatırımcılar İçin Önemi

Yatırımcılar için FAVÖK, yalnızca şirketin operasyonel başarısını göstermekle kalmaz, aynı zamanda şirketin borç ödeme kapasitesini ve gelecekteki kârlılığını anlamalarına da yardımcı olur. Şirketlerin faiz giderlerini ve vergi yükümlülüklerini göz ardı ederek sadece işletme faaliyetlerinden elde edilen karı incelemek, daha net bir değerlendirme yapılmasını sağlar.

Özellikle borçlu şirketler için FAVÖK, işletme kârının faiz ödemelerini ve diğer finansal yükümlülükleri karşılayıp karşılamadığını gösteren önemli bir göstergedir. FAVÖK’ün yüksek olması, şirketin borçlarını ödeme kapasitesinin de güçlü olduğunu gösterir. Bunun yanı sıra, yatırımcılar FAVÖK marjını inceleyerek şirketin verimliliğini, maliyet kontrolünü ve gelir üretme kapasitesini de değerlendirebilirler.

FAVÖK Marjı

FAVÖK marjı, FAVÖK’ün şirketin net satışlarına oranıdır ve şirketin karlılığının bir göstergesi olarak kabul edilir. FAVÖK marjı şu şekilde hesaplanır:

FAVÖK Marjı = FAVÖK / Net Satışlar x 100

Bu oran, şirketin gelirlerinin ne kadarını operasyonel kâr olarak elde ettiğini gösterir. Yüksek bir FAVÖK marjı, şirketin verimli çalıştığını ve maliyetlerini iyi yönettiğini gösterirken, düşük bir marj daha az verimli bir operasyonel yapıyı işaret edebilir.

FAVÖK ile Diğer Finansal Göstergeler Arasındaki İlişki

FAVÖK, genellikle diğer finansal göstergelerle birlikte değerlendirilir. Örneğin:

• Net Kar: Net kar, tüm finansal ve operasyonel faktörlerin birleşiminden elde edilen sonuçtur. FAVÖK ise sadece operasyonel faaliyetleri dikkate alır.
• Brüt Kar Marjı: Brüt kar marjı, sadece satışlardan elde edilen gelirin ne kadarının şirketin maliyetlerinden sonra kaldığını gösterir. FAVÖK ise satış sonrası tüm işletme giderlerinin etkisini dikkate alır.
• Nakit Akışı: FAVÖK, şirketin nakit akışını doğrudan yansıtmaz, ancak şirketin faaliyetlerinden elde ettiği kazançları gösterdiği için, yatırımcılar FAVÖK’ü nakit akışıyla karşılaştırarak şirketin nakit üretme kapasitesini daha iyi anlayabilirler.

FAVÖK’ün Sınırlamaları

FAVÖK, oldukça faydalı bir gösterge olmasına rağmen, bazı sınırlamaları vardır. Örneğin, FAVÖK, şirketin finansal sağlığını yansıtmadığından, finansal riskleri ve borç seviyelerini göz ardı eder. Bu yüzden sadece FAVÖK’e dayanarak bir yatırım kararı almak yanıltıcı olabilir. Ayrıca, şirketin amortisman ve itfa giderlerini hesaba katmamak, varlıkların değer kaybını göz ardı etmek anlamına gelir. Bu, özellikle büyük yatırımlara sahip şirketler için yanıltıcı olabilir.

FAVÖK, şirketlerin operasyonel verimliliğini ölçmek için oldukça değerli bir göstergedir. Ancak, yalnızca bu göstergeye dayanarak bir şirketin finansal sağlığı hakkında tam bir değerlendirme yapmak yanıltıcı olabilir. Yatırımcılar ve finansal analistler için FAVÖK, diğer finansal göstergelerle birlikte kullanıldığında çok daha anlamlı hale gelir. Bu nedenle, FAVÖK hesaplamaları yaparken diğer finansal analiz yöntemleriyle birlikte değerlendirme yapmak her zaman daha doğru bir yaklaşım olacaktır.